در این مقاله قصد داریم شما را با داربست ساختمانی و طریقه نصب آن آشنا کنیم در مقالات قبلی هم در مورد داربست و نکات ایمنی استفاده از آن صحبت کرده بودیم و در ادامه برای توضیح هر چه بیشتر این مطلب را نوشتیم. مطلب قبلی را از اینجا ، داربست و نکات ایمنی استفاده از آن  بخوانید.

ابتدا تعریفی کلی از داربست:

داربَست یک سازه چوبی یا فلزی موقتی است که برای دسترسی به نقاط دشوار به هنگام ساخت یا تعمیر ساختمان‌ها و دیگر سازه‌ها بکار می‌رود.داربست‌ها که از میله‌های فلزی و چوبی ساخته می‌شوند گاه به عنوان تکیه‌گاه برای بخشی از دیگر سازه‌ها هم استفاده می‌شوند.ساخت داربست‌ها مهارت ویژه‌ای نیاز دارد زیرا در صورت فروریختن یک داربست خطر تلفات جانی بسیار زیاد است.منبع

داربست‌های ساختمانی برای کار در ارتفاع مورد استفاده قرار می‌گیرند و کاربردهای متنوعی دارند. می‌توان گفت برای ساخت، نگهداری یا تعمیر هر نوع سازه‌ای می‌توان از داربست‌ استفاده کرد. معمولا برای اجرای نمای ساختمان، نقاشی، سیمان‌کاری و مواردی از این دست از داربست استفاده می‌شود.

کاربرد دیگر این سازه، استفاده در قالب ‌بندی، بتن ریزی و آرماتور بندی است. این سازه‌های جالب به سادگی نصب می‌شوند، کاربردهای زیادی دارند و عملا بدون استفاده از آنها نمی‌توان به پیشبرد اهداف ساختمانی فکر کرد.

اگر علاقمند هستید اطلاعات بیشتری درباره‌ی داربست ساختمانی داشته‌باشید، مطالعه‌ی این مطلب می‌تواند نظرتان را جلب کند.تصویر زیر نمونه ای از اجرای داربست برای تعمیر و باز سازی نمای ساختمان است.

انواع داربست ساختمانی

داربست‌های ساختمانی به دو دسته‌ی کلی تقسیم‌بندی می‌شوند که در جنس متریال مورد استفاده با هم فرق دارند. برای داربست‌های ساده از چوب استفاده می‌کنند و در پروژه‌های بزرگ و حرفه‌ای، این کار را با استفاده از لوله‌های فلزی انجام می‌دهند.

توجه داشته باشید که داربست چوبی تنها برای کارهای کوچک استفاده می‌شود و نهایتا برای ساختمانی با ارتفاع زیر ۱۰ متر می‌توان روی آن حساب باز کرد؛ اما داربست فلزی محدودیت ارتفاع ندارد و در صورت استفاده از مهار مناسب در ارتفاع، آن را تا چند صد متر ارتفاع هم اجرا کرد. نقطه‌ی تمرکز ما در این مطلب روی نوع فلزی است.

داربست‌های ماژولار به صورت دیواره‌های آماده‌ای هستند که مثل آجرهای لگو (LEGO) در هم قفل می‌شوند. سرعت بالا در اجرا، امکان استفاده‌ی چندباره و نصب راحت از مزایای این نوع داربست است.

داربست‌های فلزی ساده از لوله‌های فولادی تشکیل و با استفاده از پیچ، مهره و بست به هم وصل می‌شوند. در کنار این نوع ساده، نوع دیگری هم به اسم ماژولار وجود دارد. داربست‌های ماژولار به صورت دیواره‌های آماده‌ای هستند که مثل آجرهای لگو (LEGO) در هم قفل می‌شوند.

سرعت بالا در اجرا، امکان استفاده‌ی چندباره و نصب راحت از مزایای این نوع داربست است. البته این را هم در نظر داشته‌باشید که داربست‌های فلزی ماژولار، هزینه‌ی بیشتری را روی دست شما خواهند گذاشت.

نصب داربست یا داربست بندی

داربست بندی یکی از آن کارهایی است که به دقت زیادی نیاز دارد و باید در انجام آن حوصله‌ به خرج داد. یکی از مهم‌ترین کارها در داربست بندی، اطمینان از محکم بودن پایه‌ها است.

قسمت زیرین پایه‌های عمودی باید محکم باشد تا پایه‌ها بتوانند وزن کلی این سازه‌ی فلزی و افراد روی آن را تحمل کنند. چنانچه داربست را روی سطوح محکمی مثل آسفالت یا بتن سوار می‌کنید، نیازی به زیرسازی ندارید؛ اما در صورت اجرای داربست روی سطوح شنی و ماسه‌ای، باید از زیرسازی‌های چوبی برای حفظ استحکام استفاده کنید. استفاده از الوارهای چوبی آماده برای این منظور، کار رایجی است.

برای اجرای داربست فلزی از لوله‌های فولادی استفاده می‌شود. این لوله‌ها به لوله‌ی ۵ سانتی‌متری معروف هستند و رایج‌ترین نوع لوله‌ برای داربست به شمار می‌آیند.

لوله‌های فولادی در متراژهای متفاوتی قابل تهیه هستند که در میان آنها، لوله ۶ متری و ۱ متری بیشتر از سایر موارد استفاده می‌شود. معمولا در طول از لوله ۶ متری استفاده می‌شود و برای مصارف دیگر (عمق، اجرای راه‌پله‌ی موقت و …) از لوله ۱ متری استفاده می‌کنند.

ممکن است به لوله‌هایی به جز اینها نیاز پیدا کنید که در آن صورت، می‌توانید از لوله‌ی فولادی ۲ و ۳ متری بهره بگیرید. دو مورد آخر نسبت به دو مورد اول، فراوانی کمتری دارند و تنها در موارد خاص از آنها استفاده می‌شود.

محاسبه متراژ و اجاره داربست

محاسبه‌ی هزینه‌ی داربست، یکی از کارهای پیچیده‌ای است که معمولا تنها افراد فعال در این صنعت از پس آن برمی‌آیند. توصیه می‌کنیم خودتان را درگیر محاسبه‌ی حجم زیر کار و میزان داربست مورد نیاز نکنید. اصلا هم نباید خودتان را ملامت کنید که چرا نمی‌توانید برآوردهای لازم را به صورت شخصی انجام دهید؛ زیرا افراد خبره‌ی این کار پس از سال‌ها فعالیت در این صنف و کسب تجربه در محاسبه‌ی حجم استاد شده‌اند و یک‌شبه نمی‌توان به چنین تجربه‌ای دست یافت. این نکته را هم باید گفت که محاسبه بر اساس حجم است و با واحد مترمکعب اندازه‌گیری می‌شود.

خرید یا اجاره داربست؟

حالا نوبت به این رسیده که نسبت به تهیه‌ی داربست اقدام کنید. برای این کار، دو انتخاب پیش رو دارید که شامل خرید و اجاره‌ی داربست هستند. برای دانستن اینکه آیا باید داربست را بخرید یا اجاره کنید، کافی است به زمان مورد نیاز دقت داشته‌باشید.

اگر داربست را برای مدت کوتاهی نیاز دارید، می‌توانید با اجاره کردن به هدف‌تان دست پیدا کنید. اما در صورتی که فکر می‌کنید (یا مطمئن هستید) انجام پروژه‌ی مدنظر مدت زیادی طول خواهد کشید، بهتر است به فکر خرید باشید. خرید داربست برای افرادی که پروژه‌های بزرگ و زمان‌بری در دست دارند، به مراتب از اجاره کردن آن منطقی‌تر است. توجه داشته باشید که اجاره دهندگان داربست، جنس‌شان را به صورت ماهانه اجاره می‌دهند.

اصلا هم فرقی نمی‌کند برای یک روز داربست اجاره می‌کنید یا ۲۹ روز؛ در هر دو صورت باید اجاره‌ی یک ماه را پرداخت کنید. البته ممکن است با موارد خاصی برخورد کنید که حاضر هستند داربست را به صورت روزانه هم اجاره دهند.

خرید داربست برای افرادی که پروژه‌های بزرگ و زمان‌بری در دست دارند، به مراتب از اجاره کردن آن منطقی‌تر است.

رعایت ایمنی داربست

در برقراری داربست ساختمانی، لازم است که به نکات ایمنی توجه ویژه‌ای داشته‌باشید؛ زیرا در صورت رعایت نکردن نکات ایمنی، ممکن است برای کارگران در حال کار و مردمی که از پایین داربست تردد می‌کنند، اتفاقات جبران‌ناپذیری رخ دهد. علاوه بر نکاتی که در خلال این نوشته مطرح شد، می‌توان به موارد دیگری هم اشاره کرد که در تامین ایمنی سازه، عابران و کارگران تاثیرگذار هستند:

1. تراز کردن میله‌های داربست: اطمینان داشتن از اینکه پایه‌های عمودی و لوله‌های افقی در پایین‌ترین سطح خود کاملا تراز هستند، از اهمیت زیادی برخوردار است. ضرب المثل معروف «خشت اول گر نهد معمار کج …» در اینجا کاملا صدق می‌کند.
2. رعایت فاصله‌‌ی استاندارد بین میله‌های عمودی: معمولا در بین مجریان داربست، زیاد پیش می‌آید که فاصله‌ی بین دو میله‌ی عمودی را بیش از حد استاندارد در نظر می‌گیرند تا کار با سرعت بیشتری انجام شود. اما این کار به صورت مستقیم در کاهش امنیت اسکت داربست تاثیر خواهد گذاشت.
3. استفاده از توری سیمی یا پلاستیکی برای امنیت عابرین: در صورتی که ارتقاع داربست از ۴٫۵ متر بیشتر باشد، باید با استفاده از توری سیمی یا پلاستیکی برای عابرین جان پناه تامین کرد. حداقل عرض مورد قبول برای جان پناه توری ۱٫۵ متر است.
4. استفاده از مهارهای کافی برای قفل کردن داربست به سازه: برای مهار کردن داربست روی ساختمان، از لوله‌های کوتاهی به نام قید استفاده می‌شود. بین قیدها باید یک فاصله‌ی استاندارد رعایت شود و در صورت عدم رعایت تمام یا بخشی از این استاندارد، می‌توانید از مجری شکایت کنید.

رعایت نکردن نکات ایمنی، ممکن است برای کارگران در حال کار و مردمی که از پایین داربست تردد می‌کنند، اتفاقات جبران‌ناپذیری به وجود بیاورد.

 

با این نوشته سعی کریم اصول اولیه‌ی مربوط به داربست را در اختیار شما قرار دهیم تا دید بهتری از این سازه‌ی موقت داشته‌باشید. دانستن نکاتی که مطرح شد، می‌تواند در انتخاب و اجرای داربست ساختمانی به شما کمک کند. لطفا در صورتی که فکر می‌کنید مطلب قابل ذکری را از قلم انداخته‌ایم، برای ما کامنت بگذارید.

منبع